Η πρόκληση της βιωσιμότητας στην αγροδιατροφή και η ανάγκη της καινοτομίας σήμερα
Ο όρος βιωσιμότητα εμφανίζεται όλο και συχνότερα στο δημόσιο διάλογο και στις αναλύσεις των ειδικών όταν αναφέρονται στο μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα. Συνδεόμενος ιδιαίτερα με την εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης επισιτιστικής επάρκειας. Μάλιστα στην πρόσφατη Σύνοδο των Υπουργών Γεωργίας του ΟΟΣΑ που έλαβε χώρα στο Παρίσι, την πρώτη από το 2016, η βιωσιμότητα και η ανάγκη εξασφάλισής της στην αγροδιατροφή, υπήρξε κεντρικό θέμα συζήτησης.
Η στρατηγική της κυβέρνησης για την ανασυγκρότηση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής δίνει έμφαση στην εξασφάλιση της “βιωσιμότητας”.
Τι σημαίνει, όμως, βιωσιμότητα και ποιους αφορά; Η βιωσιμότητα δεν είναι τίποτα άλλο από αυτό που τις προηγούμενες δεκαετίες περιγράφαμε ως “αειφορία στην παραγωγή”. Ένα πρότυπο οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας όπου με την μικρότερη δυνατή χρήση πρώτων υλών, θα αυξάνουμε την αποδοτικότητα της.
Η γεωργία και κτηνοτροφία, ωστόσο, είναι δραστηριότητες που απαιτούν την κατανάλωση φυσικών πόρων, όπως είναι το νερό και η γη. Το να καταστήσουμε αυτούς τους τομείς βιώσιμους, εν μέσω μιας πρωτόγνωρης κλιματικής κρίσης, αποτελεί την μεγάλη πρόκληση του σήμερα. Αφού καλούμαστε να θρέψουμε έναν ολοένα αυξανόμενο πληθυσμό -υπολογίζεται πως θα φτάσει στα 9,7 δισεκατομμύρια το 2050- που απαιτεί περισσότερα και πιο θρεπτικά και ασφαλή τρόφιμα.
Ωστόσο, πρόκειται για μία πρόκληση παλιά. Η πρόοδος και η ευημερία των κοινωνιών μας είναι συνδεδεμένη με κομβικές περιόδους εκσυγχρονισμού και καινοτομίας, όπου η παραγωγική ικανότητα του πρωτογενή τομέα πολλαπλασιάζεται για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού.
Το τελευταίο μεγάλο άλμα στην αγροδιατροφική παραγωγή έλαβε χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Όταν καινοτομίες όπως τα χημικά λιπάσματα και η εκμηχάνιση, επέτρεψαν στον τομέα να θρέψει ένα πληθυσμό που ολοένα αυξανόταν. Παραδείγματα σαν αυτό, υπογραμμίζουν την αξία της καινοτομίας.
Καινοτομία στην παραγωγή σήμερα, σημαίνει την αξιοποίηση στην παραγωγή τεχνολογιών. Όπως π.χ. αισθητήρες, βάσεις δεδομένων και ψηφιακές εφαρμογές που καθιστούν πιο αποδοτική την παραγωγή μειώνοντας τη χρήση πρώτων υλών. Σημαίνει αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με προσαρμοσμένες στα νέα κλιματολογικά δεδομένα ποικιλίες. Σημαίνει έμφαση στην παραγωγή υγιεινότερων και θρεπτικότερων τροφίμων που απαντούν στις ανάγκες των καταναλωτών.
Το σχέδιό μας για τον αγροδιατροφικό τομέα δίνει έμφαση στην υιοθέτηση καινοτόμων και φιλικών προς το περιβάλλον καλλιεργητικών πρακτικών που αναδεικνύουν τα πλεονεκτήματα και τηνδιατροφική αξία των ελληνικών προϊόντων.
Η καινοτομία και η έρευνα αποτελούν τα «κλειδιά» για να το πετύχουμε αυτό και να διασφαλίσουμε την ευημερία των κοινωνιών μας. Γεγονός που αντικατοπτρίζεται στο στρατηγικό μας σχέδιο όπου με στοχευμένες δράσεις παρέχουμε κίνητρα σε παραγωγούς και επιχειρήσεις για την υιοθέτηση καινοτόμων καλλιεργητικών πρακτικών και την δημιουργία συνεργιών με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια. Ώστε να καταστεί ο εγχώριος αγροδιατροφικός τομέας σύγχρονος, «πράσινος», αλλά κυρίως βιώσιμος και ανταγωνιστικός.