Στα τέλη του 2021 καταθέσατε το Ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τη Νέα Γεωργική Πολιτική (ΚΑΠ) της περιόδου 2023-2027. Ποιοι είναι οι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής σας;

Έχουμε αποφασίσει να ενισχύσουμε τις αναπτυξιακές δράσεις της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και αυτό χαρακτηρίζει το νέο μας Στρατηγικό Σχέδιο. Στο πλαίσιο αυτό, διπλασιάσαμε τους πόρους του Δεύτερου Πυλώνα της ΚΑΠ -σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Ενισχύουμε τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα, να αναπτυχθούν, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Ενθαρρύνουμε καλλιέργειες με φιλοπεριβαλλοντικό αποτύπωμα, οι οποίες παράγουν ασφαλή, υγιεινά και ανταγωνιστικά προϊόντα. 

Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια ο εγχώριος αγροτικός τομέας είναι η γήρανση των γεωργών και κτηνοτρόφων και τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας στους περισσότερους τομείς. Πως σχεδιάζετε να αλλάξετε την εικόνα αυτή;

Μέλημά μας είναι η ηλικιακή ανανέωση των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα. Αυτή είναι η φιλοσοφία μας και γίνεται πράξη με προσκλήσεις, όπως το Πρόγραμμα Νέων Γεωργών, προϋπολογισμού 420 εκατομμυρίων €. Υποβλήθηκαν 17.488 αιτήσεις, αποδεικνύοντας έτσι τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει. Να σημειωθεί ότι προχωρήσαμε σε διπλασιασμό του ποσού ενίσχυσης των νέων γεωργών (έως 40.000€) ανάλογα με τον τόπο μόνιμης κατοικίας και την κατεύθυνση της εκμετάλλευσης.

Εξ όσων γνωρίζω, δώσατε ιδιαίτερη έμφαση στην επιτάχυνση των διαδικασιών, θέλοντας να δώσετε και το στίγμα σας για ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει και στα επόμενα Προγράμματα που πρόκειται να προκηρυχθούν.

Έναν από τους βασικούς προσωπικούς στόχους που έθεσα από την ημέρα που ανέλαβα, είναι να θεσμοθετήσουμε και να εφαρμόσουμε πιο απλές και γρήγορες διαδικασίες υλοποίησης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Στο Πρόγραμμα Νέων Γεωργών, που αναφέρθηκε παραπάνω, για πρώτη φορά, η κατάθεση φακέλου έγινε ηλεκτρονικά. Από τα 10 υποχρεωτικά δικαιολογητικά που απαιτούνταν, τα 9 παρέχονταν ψηφιακά. Μόνο 1 προϋπέθετε αυτοπρόσωπη παρουσία σε υπηρεσία του ΥπΑΑΤ. 

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε εντός του προσδιορισμένου χρονοδιαγράμματος, χωρίς να δοθεί καμία παράταση. Με την απλούστευση των διαδικασιών, έχουμε σχεδιάσει τα αποτελέσματα της πρόσκλησης να βγαίνουν μέσα σε διάστημα 6-7 μηνών, ενώ τα παλαιότερα προγράμματα ολοκληρώνονταν σε διάστημα από 9 έως 14 μηνών. Οι αιτήσεις θα αξιολογηθούν με ψηφιακό τρόπο. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα «πιλότο» που σχεδιάσαμε στο ΥπΑΑΤ, προκειμένου να εξετάσουμε πώς θα εφαρμόσουμε πιο απλές, ψηφιακές και γρήγορες διαδικασίες και στις μελλοντικές προσκλήσεις. 

Είναι  πολιτική απόφαση η μείωση της γραφειοκρατίας.

Εκτός από την ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού, τι σχεδιάζετε να κάνετε για να μείνουν οι νέοι στην περιφέρεια και να μην ερημώσει η ελληνική ύπαιθρος;

Στόχος της Κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι να δώσει κίνητρα σε όλους τους νέους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο επιχειρείν. Αυτό ισχύει και για τους νέους αγρότες, οι οποίοι θέλουν να επενδύσουν στον πρωτογενή τομέα. 

Παρέχουμε οικονομικά κίνητρα. Το Στρατηγικό μας Σχέδιο περιλαμβάνει δράσεις για την προώθηση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, με έμφαση στην Ευφυή Γεωργία. 

Επίσης, προκηρύσσουμε προγράμματα τα οποία παρέχουν εκπαίδευση στους αγρότες. Μάλιστα, για πρώτη φορά οργανώνουμε πρόγραμμα που θα παρέχει γεωργικές συμβουλές, δωρεάν. 

Σχετικά με το τελευταίο, αναφέρεστε στο Σύστημα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS);

Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται το AKIS. Αυτό, καλύπτει τις ανάγκες των παραγωγών και λειτουργεί σε τρία επίπεδα: εκπαίδευση, έρευνα και παροχή δωρεάν συμβουλευτικών υπηρεσιών. 

Μέσω του AKIS, θέλουμε να συντονίσουμε το ΥπΑΑΤ και δημόσιους φορείς (π.χ. ο ΕΛΓΟ Δήμητρα, τα γεωπονικά ΑΕΙ, το ΓΕΩΤΕΕ  κ.ά.)  με συνεταιρισμούς και αγρότες, καθώς και με άλλους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα αξίας των γεωργικών προϊόντων (π.χ. ΣΕΒΤ, Super markets, εξαγωγείς, καταναλωτές, κ.λπ. )

Στόχος μας είναι η ενίσχυση και διάχυση της γνώσης και της καινοτομίας στην γεωργία και γενικότερα στις αγροτικές περιοχές της χώρας, ενθαρρύνοντας παράλληλα την υιοθέτηση των καινοτομιών.

Νωρίτερα σταθήκατε και στα οικονομικά κίνητρα που δίνει η κυβέρνησή σας, προκειμένου να στηριχθεί ο πρωτογενής τομέας. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ελληνική κτηνοτροφία η οποία αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, ποιος είναι ο σχεδιασμός του ΥπΑΑΤ;

Ο κλάδος της κτηνοτροφίας είναι σταθερά ελλειμματικός σε όρους εμπορικού ισοζυγίου, στα επίπεδα του 1-1,1 δισ. ευρώ ετησίως.

Με τη νέα ΚΑΠ θα δίνονται κάθε χρόνο στην κρεοπαραγωγή πάνω από 100 εκατομμύρια € επιπλέον σε ενισχύσεις. Αύξηση των επιδοτήσεων προβλέπεται και για τα γαλακτοκομικά που είναι παράγωγα της Κτηνοτροφίας.

Το Στρατηγικό μας Σχέδιο  προβλέπει ενισχυμένους πόρους για την Κτηνοτροφία, μέσω των συνδεδεμένων, κατά επιπλέον 17-18 εκατομμύρια € ετησίως. 

Στόχος να μειώσουμε το έλλειμμα και να περάσει ο κλάδος σε πλεόνασμα. 

Έτσι θα ωφεληθεί και η οικονομία ευρύτερα. Δυνητικοί καταναλωτές των προϊόντων της κτηνοτροφίας δεν είναι μόνο οι περίπου 11 εκατομμύρια που ζουν στην Ελλάδα, αλλά και τα 35 εκατομμύρια τουρίστες οι οποίοι επισκέπτονται κάθε χρόνο τη χώρα μας, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Ποιες δράσεις αναμένεται να προκηρυχθούν το αμέσως προσεχές διάστημα από το ΥπΑΑΤ;

Τα δύο μεγάλα προγράμματα των επόμενων εβδομάδων αφορούν τη Βιολογική Γεωργία και τη Νιτρορύπανση, συνολικού προϋπολογισμού 640 εκατομμυρίων €.

Πιο συγκεκριμένα, μέσω της δράσης για τη Βιολογική Γεωργία, στηρίζουμε τις βιολογικές καλλιέργειες με βάση τη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» η οποία έρχεται να υπηρετήσει τη φιλοσοφία του Στρατηγικού μας Σχεδίου για υγιεινά και ασφαλή προϊόντα.

Το πρόγραμμα, προϋπολογισμού 490 εκατομμυρίων € περιλαμβάνει ενισχύσεις για τη διατήρηση ή τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και στη μελισσοκομία. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο άλλωστε, μία από τις βασικές τάσεις, η οποία πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, εν μέσω της πανδημίας Covid-19, είναι η κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης από τους καταναλωτές για βιολογικά προϊόντα.

Αναφορικά με το δεύτερο μεγάλο πρόγραμμα, αυτό της Νιτρορύπανσης;

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 150 εκατομμυρίων € το οποίο αφορά στη μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα. 

Ενισχύουμε τους γεωργούς με σημαντικούς πόρους, προκειμένου να μειώσουν την κατανάλωση χημικών, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα των επιφανειακών και υπογείων υδάτων. Το μέτρο, εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας που έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες στη Νιτρορύπανση και εντάσσεται σε ένα ευρύ πλέγμα δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος.

Πού αποσκοπούν οι δράσεις αυτές;

Οι δράσεις του Προγράμματος αποσκοπούν στη:

• διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας
• βελτίωση των υδάτων
• διαχείριση των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων
• πρόληψη της διάβρωσης των εδαφών και τη βελτίωση της ποιότητας τους

Επειδή αναφερθήκατε στη βελτίωση των υδάτων, ο παράγοντας «νερό» θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμος, όχι μόνο για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και γενικότερα για την Ελλάδα, αφού πρόκειται για έναν πολύτιμο πόρο που θα πρέπει να αξιοποιήσει καλύτερα η χώρα μας. Τι κάνει το ΥπΑΑΤ προς αυτή την κατεύθυνση;

Το νερό αποτελεί εθνικό μας πόρο. Στόχος μας είναι η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων προς χρήση από τη γεωργία μας, η οποία είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής. Σύμφωνα με μελέτες, η ορθή διαχείριση και εκμετάλλευση του νερού μπορεί να αυξήσει μέχρι και 30% την παραγωγή των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Επιπλέον, προστατεύει το περιβάλλον και περιορίζει τις πυρκαγιές.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε βιώσει υποεπένδυση στο σύστημα, σπατάλης νερού και άδικες χρεώσεις, με τους Έλληνες αγρότες να είναι αυτοί που επωμίζονται τις αρνητικές συνέπειες. Είναι κατεπείγουσα η ανάγκη παρεμβάσεων, τόσο σε επίπεδο διοίκησης και λειτουργίας του συστήματος, όσο και σε υποδομές.

Ποιοι είναι οι στόχοι των παρεμβάσεων;

Στόχοι των παρεμβάσεων αυτών είναι: 

• Αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων κυρίως με μείωση της σπατάλης νερού
• Μείωση του κόστους νερού άρδευσης
• Επιμήκυνση του χρόνου ζωής του συστήματος άρδευσης
• Ανταπόκριση του συστήματος στις απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ και στις προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή
• Προστασία του νερού
• Εισαγωγή κοινών κανόνων λειτουργίας των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), η εποπτεία και στήριξη τους , με διατήρηση πάντα των ΤΟΕΒ ως συνεταιριστικών μορφών οργάνωσης και λειτουργίας

Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πρόταση που υπάρχει στο τραπέζι;

Προωθούμε μια μεγάλη μεταρρύθμιση για την ορθή διαχείριση και εκμετάλλευση του νερού. Σχεδιάζουμε να φτιάξουμε ένα νέο οργανισμό για τη διαχείριση των Δημόσιων Δικτύων Άρδευσης: 

• σε κεντρικό επίπεδο, στο Υπουργείο
• σε περιφερειακό επίπεδο
• σε τοπικά δίκτυα

Αξιοποιούμε μελέτες από πανεπιστημιακά ιδρύματα, προχωράμε σε συνεργασία με εταιρεία συμβούλων, για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου και βρισκόμαστε σε διάλογο με όλους τους φορείς. Οι παραπάνω ενέργειες θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός σχεδίου νόμου το οποίο θα θέσουμε σε δημόσια διαβούλευση και κατόπιν θα το φέρουμε στη Βουλή για νομοθέτηση.