Ραδιοφωνική συνέντευξη του ΥφΑΑΤ κ. Γ. Στύλιου στην ΕΡΤ Ιωαννίνων και το δημοσιογράφο Κώστα Παπαθεοδώρου. Ο κ. Στύλιος αναλύει τα πρόσφατα μέτρα της κυβέρνησης για την ανακούφιση του πρωτογενούς τομέα, από τις διεθνείς κρίσεις (πανδημία, κλιματική και ενεργειακή κρίση). Αναφέρεται, επίσης, στις εντός και εκτός συνόρων μάχες που δίνει η κυβέρνηση, ώστε να εγκρίνονται τα μέτρα στήριξης που προτείνονται, αποφεύγοντας μονομερείς ενέργειες που θα θεωρούνταν παράνομες από τους ευρωπαίους εταίρους μας. Τονίζει, ακόμα, πως επεκτείνονται οι έλεγχοι στα λιπάσματα και τις ζωοτροφές καταπολεμώντας την ακρίβεια.

1) Οι αγρότες κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις τους. Θεωρείτε δίκαια τα αιτήματά τους; 

Η σημασία που δίνει στο πρωτογενή τομέα η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ως την ραχοκοκαλιά της παραγωγικήςανασυγκρότησης της χώρας, είναι γνωστή. Κατανοούμε, συνεπώς,τους παραγωγούς και τους αγρότες μας, που βιώνοντας -όπως όλη η κοινωνία- μια πρωτόγνωρη διεθνή κρίση, πιέζονται. Πρέπει να θυμόμαστε, όμως, πως ζούμε μια κρίση όχι απλώς εξωγενή, μα και συνεχώς μεταβαλλόμενη, που από την πρώτη στιγμή παρακολουθούμε στενά, με σκοπό να είμαστε έτοιμοι να παρέμβουμε με ρεαλισμό και ενσυναίσθηση. Στηρίζοντας την ελληνική κοινωνία και τους παραγωγούς μας. Πάντα με πνεύμα δικαιοσύνης και τηρώντας το δημοσιονομικό πλαίσιο και τους κοινοτικούς κανονισμούς. Γνώμονάς μας το κοινό καλό και οιανάγκες όλης της κοινωνίας.

2) Τι κάνει η κυβέρνησή σας για να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους;

Στεκόμαστε δίπλα στους παραγωγούς με πράξεις. Η κυβέρνηση το 2021, παρά το σφιχτό δημοσιονομικό πλαίσιο, στήριξε τους αγρότες μας με 1 δισ. ευρώ. Πρόσφατα δε, ανακοινώσαμε νέες παρεμβάσεις προκειμένου να ανακουφίσουμε τον πρωτογενή τομέα.

Όσον αφορά το ενεργειακό κόστος, καλύπτουμε το 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος αγροτικής χρήσης για την περίοδο Αυγούστου- Δεκεμβρίου 2021, ύψους 50 εκατ. ευρώ. Οι δικαιούχοι θα δουν το ποσό αυτό να συμψηφίζεται στον επόμενο λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος.Αντίστοιχα, για το δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2022,καλύπτουμε το 50%, με σχετική ΚΥΑ από το Υπουργείο Οικονομικών. Αφορά επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο για νέους αγρότες, που ανήκουν σε συλλογικά σχήματα και στη συμβολαιακή γεωργία.

3) Εκτός από την ενεργειακή κρίση, σημαντικά αυξημένο είναι και το κόστος των πρώτων υλών για τους αγρότες. Τι κάνετε για αυτό;

Με στοχευμένες δράσεις επιχειρούμε να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα του κόστους των πρώτων υλών. Αρχικά, ενισχύουμε τους κτηνοτρόφους με επιδότηση ύψους 7% επί του κύκλου εργασιών τους, δηλαδή επί του τζίρου που θα έχουν από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του 2022. Το ύψος της ενίσχυσης αυτής εκτιμάται στα 30 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τις ζωοτροφές, ήδη μειώσαμε το ΦΠΑ από το 13% στο 6%. Επιπλέον, εντάσσουμε στο Μεταφορικό Ισοδύναμο και την Κρήτη για το έτος 2022, παρέμβαση ύψους 8 εκατ. ευρώ. Ακόμη, αυξάνουμε κατά 50% το πρόγραμμα για την μεταφορά ζωοτροφών στα μικρά νησιά του Αιγαίου, δηλαδή  κατά 3,5 εκατ. ευρώ. Τέλος, μειώνουμε μόνιμα τον ΦΠΑ στα λιπάσματα από το 13% στο 6%, μέτρο ύψους 20 εκατ. ευρώ.

4) Πού κατά τη γνώμη σας οφείλεται το υψηλό κόστος παραγωγής, το οποίο επικαλούνται οι αγρότες; 

Αρχικά θα πρέπει να επισημάνουμε πως η πανδημία, εκτός από την δημοσία υγεία, έχει αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια βιομηχανική παραγωγή και στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Την ίδια,όμως, περίοδο γινόμαστε μάρτυρες μιας σειράς ευρύτερων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που επιδεινώνουν περαιτέρω το κόστος της ενέργειας και των μεταφορών. Τις συνέπειες όλων αυτών τις βιώνουν όχι μόνο οι αγρότες -όλοι μας. Στον αγροτικό, όμως τομέα, το φαινόμενο είναι εντονότερο. Αφού η ζήτηση για λιπάσματα και ζωοτροφές (είδη που ως χώρα εισάγουμε) έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα. Από την πλευρά μας ως ΥΠΑΑΤ δρομολογούμε συστηματικούς ελέγχους στην αγορά για την πάταξη κάθε φαινομένου αισχροκέρδειας. Αν συμπεριλάβουμε σε όλα αυτά και τις συστημικές αδυναμίες του πρωτογενούς τομέα της χώρας μας. Για παράδειγμα, η μη ένταξη μεγάλου μέρους τωνΕλλήνων παραγωγών σε συνεργατικά σχήματα και ομάδες παραγωγών, που θα μπορούσαν να τους προστατέψουν από τις μεταβολές της αγοράς. Κατανοούμε πως η αύξηση του κόστους παραγωγής είναι συνέπεια ενός συνδυασμού διεθνών μεταβλητών και χρόνιων παθογενειών της ελληνικής αγροτικής οικονομίας.

5) Πιστεύετε πως οι κινητοποιήσεις υποκινούνται από συγκεκριμένο πολιτικό χώρο;

Οι παραγωγοί βιώνουν τις συνέπειες μιας διεθνούς κρίσης καιαυτό μεταφέρουν και στον μεταξύ μας διάλογο. Είμαστε εδώ να ακούσουμε τα αιτήματά τους με ενδιαφέρον και ευαισθησία. Σε μια συλλογική και δημοκρατική διαδικασία εκφράζονται διαφορετικές φωνές και ιδεολογίες. Διαχρονικά υπάρχει μια τάση κάποιοι να υπερθεματίζουν στις διαμαρτυρίες τους από αντιπολιτευτικό ζήλο. Σε κάθε περίπτωση, αντιμετωπίζουμε τα αιτήματα του αγροτικού κόσμου με ρεαλισμό και αποφασιστικότητα, με στόχο τη συνεχή στήριξη της ελληνικής κοινωνίας και την ενίσχυση των αγροτών μας. Η πόρτα μας είναι ανοικτή για διάλογο με όλους τους αγρότες.

6) Έχετε περάσει από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Τι τεχνογνωσία φέρατε στο Αγροτικής Ανάπτυξης;

Στόχος είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ώστε να μειώσουμε τη γραφειοκρατία στο ΥΠΑΑΤ.  Να απλοποιήσουμε διαδικασίες, προκειμένου να διευκολύνουμε τους παραγωγούς στις συναλλαγές με το κράτος. Αυτό εφαρμόσαμε στο τελευταίο πρόγραμμα των «Νέων Γεωργών». Καταργήσαμε τον φυσικό φάκελο. Η υποβολή δικαιολογητικών έγινε αποκλειστικά ηλεκτρονικά, όπως με ηλεκτρονικό τρόπο θα γίνει και η αξιολόγηση των φακέλων. Έτσι, μπορούν να δοθούν τα χρήματα στους δικαιούχους μέσα σε διάστημα 6-7 μηνών, όταν στα παλαιότερα προγράμματα απαιτούνταν από 9 έως 14 μήνες.

7) Έγινε αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία του ΥΠΑΑΤ. Τι έχετε να δηλώσετε για τον τρόπο που αποχώρησε ο Σπήλιος Λιβανός και τι να περιμένουμε από τον νέο Υπουργό, τον κ. Γεωργαντά;

Όσα ειπώθηκαν στο Δημαρχείο της Σπάρτης, είναι εκτός αξιακού κώδικα της Νέας Δημοκρατίας. Η αντίδρασή του πρώην υπουργού μας, σε ένα τόσο τραυματικό γεγονός το οποίο σημάδεψε την Ελλάδα, έπρεπε να είναι εντελώς διαφορετική. 

Αναφορικά με τον νέο Υπουργό Γιώργο Γεωργαντά. Είμαστε φίλοι και συνάδελφοι από παλιά στα έδρανα της Βουλής και είχαμε κοινή θητεία στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Είμαι βέβαιος πως θα εργαστεί με όλες του τις δυνάμεις για τη στήριξη των παραγωγών μας.

Στα τέλη του 2021 καταθέσατε το Ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τη Νέα Γεωργική Πολιτική (ΚΑΠ) της περιόδου 2023-2027. Ποιοι είναι οι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής σας;

Έχουμε αποφασίσει να ενισχύσουμε τις αναπτυξιακές δράσεις της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και αυτό χαρακτηρίζει το νέο μας Στρατηγικό Σχέδιο. Στο πλαίσιο αυτό, διπλασιάσαμε τους πόρους του Δεύτερου Πυλώνα της ΚΑΠ -σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο. Ενισχύουμε τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα, να αναπτυχθούν, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Ενθαρρύνουμε καλλιέργειες με φιλοπεριβαλλοντικό αποτύπωμα, οι οποίες παράγουν ασφαλή, υγιεινά και ανταγωνιστικά προϊόντα. 

Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια ο εγχώριος αγροτικός τομέας είναι η γήρανση των γεωργών και κτηνοτρόφων και τα προβλήματα ανταγωνιστικότητας στους περισσότερους τομείς. Πως σχεδιάζετε να αλλάξετε την εικόνα αυτή;

Μέλημά μας είναι η ηλικιακή ανανέωση των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα. Αυτή είναι η φιλοσοφία μας και γίνεται πράξη με προσκλήσεις, όπως το Πρόγραμμα Νέων Γεωργών, προϋπολογισμού 420 εκατομμυρίων €. Υποβλήθηκαν 17.488 αιτήσεις, αποδεικνύοντας έτσι τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει. Να σημειωθεί ότι προχωρήσαμε σε διπλασιασμό του ποσού ενίσχυσης των νέων γεωργών (έως 40.000€) ανάλογα με τον τόπο μόνιμης κατοικίας και την κατεύθυνση της εκμετάλλευσης.

Εξ όσων γνωρίζω, δώσατε ιδιαίτερη έμφαση στην επιτάχυνση των διαδικασιών, θέλοντας να δώσετε και το στίγμα σας για ό,τι πρόκειται να ακολουθήσει και στα επόμενα Προγράμματα που πρόκειται να προκηρυχθούν.

Έναν από τους βασικούς προσωπικούς στόχους που έθεσα από την ημέρα που ανέλαβα, είναι να θεσμοθετήσουμε και να εφαρμόσουμε πιο απλές και γρήγορες διαδικασίες υλοποίησης των χρηματοδοτικών προγραμμάτων. Στο Πρόγραμμα Νέων Γεωργών, που αναφέρθηκε παραπάνω, για πρώτη φορά, η κατάθεση φακέλου έγινε ηλεκτρονικά. Από τα 10 υποχρεωτικά δικαιολογητικά που απαιτούνταν, τα 9 παρέχονταν ψηφιακά. Μόνο 1 προϋπέθετε αυτοπρόσωπη παρουσία σε υπηρεσία του ΥπΑΑΤ. 

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε εντός του προσδιορισμένου χρονοδιαγράμματος, χωρίς να δοθεί καμία παράταση. Με την απλούστευση των διαδικασιών, έχουμε σχεδιάσει τα αποτελέσματα της πρόσκλησης να βγαίνουν μέσα σε διάστημα 6-7 μηνών, ενώ τα παλαιότερα προγράμματα ολοκληρώνονταν σε διάστημα από 9 έως 14 μηνών. Οι αιτήσεις θα αξιολογηθούν με ψηφιακό τρόπο. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα «πιλότο» που σχεδιάσαμε στο ΥπΑΑΤ, προκειμένου να εξετάσουμε πώς θα εφαρμόσουμε πιο απλές, ψηφιακές και γρήγορες διαδικασίες και στις μελλοντικές προσκλήσεις. 

Είναι  πολιτική απόφαση η μείωση της γραφειοκρατίας.

Εκτός από την ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού, τι σχεδιάζετε να κάνετε για να μείνουν οι νέοι στην περιφέρεια και να μην ερημώσει η ελληνική ύπαιθρος;

Στόχος της Κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι να δώσει κίνητρα σε όλους τους νέους που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στο επιχειρείν. Αυτό ισχύει και για τους νέους αγρότες, οι οποίοι θέλουν να επενδύσουν στον πρωτογενή τομέα. 

Παρέχουμε οικονομικά κίνητρα. Το Στρατηγικό μας Σχέδιο περιλαμβάνει δράσεις για την προώθηση των νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, με έμφαση στην Ευφυή Γεωργία. 

Επίσης, προκηρύσσουμε προγράμματα τα οποία παρέχουν εκπαίδευση στους αγρότες. Μάλιστα, για πρώτη φορά οργανώνουμε πρόγραμμα που θα παρέχει γεωργικές συμβουλές, δωρεάν. 

Σχετικά με το τελευταίο, αναφέρεστε στο Σύστημα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας (AKIS);

Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται το AKIS. Αυτό, καλύπτει τις ανάγκες των παραγωγών και λειτουργεί σε τρία επίπεδα: εκπαίδευση, έρευνα και παροχή δωρεάν συμβουλευτικών υπηρεσιών. 

Μέσω του AKIS, θέλουμε να συντονίσουμε το ΥπΑΑΤ και δημόσιους φορείς (π.χ. ο ΕΛΓΟ Δήμητρα, τα γεωπονικά ΑΕΙ, το ΓΕΩΤΕΕ  κ.ά.)  με συνεταιρισμούς και αγρότες, καθώς και με άλλους εμπλεκόμενους στην αλυσίδα αξίας των γεωργικών προϊόντων (π.χ. ΣΕΒΤ, Super markets, εξαγωγείς, καταναλωτές, κ.λπ. )

Στόχος μας είναι η ενίσχυση και διάχυση της γνώσης και της καινοτομίας στην γεωργία και γενικότερα στις αγροτικές περιοχές της χώρας, ενθαρρύνοντας παράλληλα την υιοθέτηση των καινοτομιών.

Νωρίτερα σταθήκατε και στα οικονομικά κίνητρα που δίνει η κυβέρνησή σας, προκειμένου να στηριχθεί ο πρωτογενής τομέας. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ελληνική κτηνοτροφία η οποία αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα, ποιος είναι ο σχεδιασμός του ΥπΑΑΤ;

Ο κλάδος της κτηνοτροφίας είναι σταθερά ελλειμματικός σε όρους εμπορικού ισοζυγίου, στα επίπεδα του 1-1,1 δισ. ευρώ ετησίως.

Με τη νέα ΚΑΠ θα δίνονται κάθε χρόνο στην κρεοπαραγωγή πάνω από 100 εκατομμύρια € επιπλέον σε ενισχύσεις. Αύξηση των επιδοτήσεων προβλέπεται και για τα γαλακτοκομικά που είναι παράγωγα της Κτηνοτροφίας.

Το Στρατηγικό μας Σχέδιο  προβλέπει ενισχυμένους πόρους για την Κτηνοτροφία, μέσω των συνδεδεμένων, κατά επιπλέον 17-18 εκατομμύρια € ετησίως. 

Στόχος να μειώσουμε το έλλειμμα και να περάσει ο κλάδος σε πλεόνασμα. 

Έτσι θα ωφεληθεί και η οικονομία ευρύτερα. Δυνητικοί καταναλωτές των προϊόντων της κτηνοτροφίας δεν είναι μόνο οι περίπου 11 εκατομμύρια που ζουν στην Ελλάδα, αλλά και τα 35 εκατομμύρια τουρίστες οι οποίοι επισκέπτονται κάθε χρόνο τη χώρα μας, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Ποιες δράσεις αναμένεται να προκηρυχθούν το αμέσως προσεχές διάστημα από το ΥπΑΑΤ;

Τα δύο μεγάλα προγράμματα των επόμενων εβδομάδων αφορούν τη Βιολογική Γεωργία και τη Νιτρορύπανση, συνολικού προϋπολογισμού 640 εκατομμυρίων €.

Πιο συγκεκριμένα, μέσω της δράσης για τη Βιολογική Γεωργία, στηρίζουμε τις βιολογικές καλλιέργειες με βάση τη Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» η οποία έρχεται να υπηρετήσει τη φιλοσοφία του Στρατηγικού μας Σχεδίου για υγιεινά και ασφαλή προϊόντα.

Το πρόγραμμα, προϋπολογισμού 490 εκατομμυρίων € περιλαμβάνει ενισχύσεις για τη διατήρηση ή τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και στη μελισσοκομία. 

Σε παγκόσμιο επίπεδο άλλωστε, μία από τις βασικές τάσεις, η οποία πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις, εν μέσω της πανδημίας Covid-19, είναι η κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης από τους καταναλωτές για βιολογικά προϊόντα.

Αναφορικά με το δεύτερο μεγάλο πρόγραμμα, αυτό της Νιτρορύπανσης;

Πρόκειται για ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 150 εκατομμυρίων € το οποίο αφορά στη μείωση της ρύπανσης νερού από γεωργική δραστηριότητα. 

Ενισχύουμε τους γεωργούς με σημαντικούς πόρους, προκειμένου να μειώσουν την κατανάλωση χημικών, βελτιώνοντας ταυτόχρονα την ποιότητα των επιφανειακών και υπογείων υδάτων. Το μέτρο, εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας που έχουν χαρακτηριστεί ως ευπρόσβλητες στη Νιτρορύπανση και εντάσσεται σε ένα ευρύ πλέγμα δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος.

Πού αποσκοπούν οι δράσεις αυτές;

Οι δράσεις του Προγράμματος αποσκοπούν στη:

• διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας
• βελτίωση των υδάτων
• διαχείριση των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων
• πρόληψη της διάβρωσης των εδαφών και τη βελτίωση της ποιότητας τους

Επειδή αναφερθήκατε στη βελτίωση των υδάτων, ο παράγοντας «νερό» θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμος, όχι μόνο για τον πρωτογενή τομέα, αλλά και γενικότερα για την Ελλάδα, αφού πρόκειται για έναν πολύτιμο πόρο που θα πρέπει να αξιοποιήσει καλύτερα η χώρα μας. Τι κάνει το ΥπΑΑΤ προς αυτή την κατεύθυνση;

Το νερό αποτελεί εθνικό μας πόρο. Στόχος μας είναι η εξασφάλιση επαρκών ποσοτήτων προς χρήση από τη γεωργία μας, η οποία είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής. Σύμφωνα με μελέτες, η ορθή διαχείριση και εκμετάλλευση του νερού μπορεί να αυξήσει μέχρι και 30% την παραγωγή των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Επιπλέον, προστατεύει το περιβάλλον και περιορίζει τις πυρκαγιές.

Τα τελευταία χρόνια έχουμε βιώσει υποεπένδυση στο σύστημα, σπατάλης νερού και άδικες χρεώσεις, με τους Έλληνες αγρότες να είναι αυτοί που επωμίζονται τις αρνητικές συνέπειες. Είναι κατεπείγουσα η ανάγκη παρεμβάσεων, τόσο σε επίπεδο διοίκησης και λειτουργίας του συστήματος, όσο και σε υποδομές.

Ποιοι είναι οι στόχοι των παρεμβάσεων;

Στόχοι των παρεμβάσεων αυτών είναι: 

• Αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων κυρίως με μείωση της σπατάλης νερού
• Μείωση του κόστους νερού άρδευσης
• Επιμήκυνση του χρόνου ζωής του συστήματος άρδευσης
• Ανταπόκριση του συστήματος στις απαιτήσεις της νέας ΚΑΠ και στις προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή
• Προστασία του νερού
• Εισαγωγή κοινών κανόνων λειτουργίας των Τοπικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ), η εποπτεία και στήριξη τους , με διατήρηση πάντα των ΤΟΕΒ ως συνεταιριστικών μορφών οργάνωσης και λειτουργίας

Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη πρόταση που υπάρχει στο τραπέζι;

Προωθούμε μια μεγάλη μεταρρύθμιση για την ορθή διαχείριση και εκμετάλλευση του νερού. Σχεδιάζουμε να φτιάξουμε ένα νέο οργανισμό για τη διαχείριση των Δημόσιων Δικτύων Άρδευσης: 

• σε κεντρικό επίπεδο, στο Υπουργείο
• σε περιφερειακό επίπεδο
• σε τοπικά δίκτυα

Αξιοποιούμε μελέτες από πανεπιστημιακά ιδρύματα, προχωράμε σε συνεργασία με εταιρεία συμβούλων, για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου και βρισκόμαστε σε διάλογο με όλους τους φορείς. Οι παραπάνω ενέργειες θα οδηγήσουν στη δημιουργία ενός σχεδίου νόμου το οποίο θα θέσουμε σε δημόσια διαβούλευση και κατόπιν θα το φέρουμε στη Βουλή για νομοθέτηση. 

Στόχος μας ο πρωτογενής τομέας να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας 

Το στόχο μας για έναν «έξυπνο», ανταγωνιστικό και «πράσινο» πρωτογενή τομέα, φιλοδοξεί να υπηρετήσει το Στρατηγικό Σχέδιο για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), το οποίο καταθέσαμε στα μέσα Δεκεμβρίου στην Βουλή. Το Σχέδιο είναι προϊόν εκτεταμένης διαβούλευσης, με όλους τους φορείς του κλάδου και κυρίως με τους ίδιους τους παραγωγούς. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήσαμε πολύωρες διαβουλεύσεις και στις 13 περιφέρειες της χώρας, όπου συμμετείχαν 1.400 εκπρόσωποι φορέων, με φυσική παρουσία και πολλοί περισσότεροι ηλεκτρονικά.

Αναφορικά με τη νέα ΚΑΠ, είμαστε η μοναδική χώρα η οποία διατήρησε τους ίδιους πόρους με αυτούς της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου (19,3 δισ. ευρώ) -την ώρα που ο προϋπολογισμός για τη νέα ΚΑΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκε κατά 10%. Αυτό, συνιστά προσωπική επιτυχία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Σε εξέλιξη βρίσκεται, επίσης, η Μεταβατική Περίοδος 2021-2022. Εμπεριέχει τα βασικά προγράμματα που προβλέπονται στη νέα ΚΑΠ, λειτουργώντας ως ένα βραχυπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο, προϋπολογισμού περίπου 2 δισ. ευρώ.

Με το νέο Στρατηγικό Σχέδιο κάνουμε στροφή από τις επιδοτήσεις (μία λογική που χαρακτήριζε όλες τις προηγούμενες περιόδους) δίνοντας τώρα έμφαση στην ανάπτυξη. Χρηματοδοτούμε τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις για να κάνουν επιχειρηματικά σχέδια και επενδύσεις, ώστε να αναπτυχθούν. Προσδοκούμε έτσι, να αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Αυτό, γίνεται πράξη με συγκεκριμένο τρόπο. Ποιος είναι αυτός; Διπλασιάζουμε τους διατιθέμενους πόρους για το αναπτυξιακό τμήμα της ΚΑΠ από το 5% (που ήταν στο πρόγραμμα 2014-2020) σε 10%. Αυτή η κίνηση έχει ως συνέπεια να διπλασιαστούν οι πόροι που πάνε για ανάπτυξη από 23% σε 30%.

Επιπλέον, συναντάμε την «Πράσινη Συμφωνία», παράγοντας με τρόπους που έχουν μικρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα και με χρηματοδότηση που αγγίζει τα 780 εκατ. ευρώ. Ένα παράδειγμα είναι τα Eco-schemes. Έναν θεσμό που περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις, που δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον: α) την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή β) την προστασία της βιοποικιλότητας γ) τη διαχείριση φυσικών πόρων δ) τη γεωργία ακριβείας και ε) την προστασία εδαφικών πόρων. 

Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε και στον ψηφιακό μετασχηματισμό, ώστε να μειώσουμε τη γραφειοκρατία. Στόχος μας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι να απλοποιήσουμε διαδικασίες, ώστε να διευκολύνουμε τους παραγωγούς στις συναλλαγές τους με το κράτος. Αυτό κάναμε και στο πρόγραμμα «Πρόγραμμα Νέων Γεωργών». Καταργήσαμε τον φυσικό φάκελο, η υποβολή των δικαιολογητικών έγινε αποκλειστικά ηλεκτρονικά και ηλεκτρονικά θα γίνει και η αξιολόγηση των φακέλων. Έτσι, θα μπορούν να δοθούν τα χρήματα στους δικαιούχους μέσα σε διάστημα 6-7 μηνών, όταν στα παλαιότερα προγράμματα απαιτούνταν από 9 έως 14 μήνες. Με τον τρόπο αυτό υλοποιούμε στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων την πολιτική του Πρωθυπουργού για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και στον αγροδιατροφικό τομέα. 

Η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας αποτελεί βασική προτεραιότητα του ΥΠΑΑΤ. Θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν πρωτογενή τομέα με αναπτυξιακό πρόσημο. Που θα διευκολύνει, τον παραγωγό και τον επιχειρηματία του αγροδιατροφικού τομέα να επενδύσουν επιχειρηματικά και να παραγάγουν, μέσω των επενδύσεων αυτών, προϊόντα ασφαλή, υγιεινά και υψηλότερης ποιότητας. Για να αποφέρουν περισσότερα κέρδη τόσο για τους ίδιους, όσο και για την ελληνική οικονομία. Οικοδομούμε την Ελλάδα του αύριο. Μία Ελλάδα που βαδίζει μπροστά και κοιτάει ψηλά! 

Περνάμε τον πρωτογενή τομέα στην ψηφιακή εποχή – Ταχύτερη και αποτελεσματικότερη η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων

Ο αγροδιατροφικός κλάδος, διαχρονικά, υπήρξε και εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να αποτελεί έναν από τους  πιο σημαντικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Πώς σκοπεύει να κινηθεί τα επόμενα χρόνια το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων;

Ο αγροδιατροφικός τομέας της χώρας συμβάλει, περίπου στο 4% του ΑΕΠ, ποσοστό πολύ μεγάλο σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Αν προστεθεί και η μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, τότε η συμμετοχή του στην ανάπτυξη της χώρας αυξάνεται σε διψήφια ποσοστά. Την ίδια στιγμή, ο συνολικός πληθυσμός που εργάζεται στον αγροδιατροφικό τομέα ξεπερνά στη χώρα μας το 11% όταν σε άλλες χώρες το ποσοστό αυτό είναι αρκετά χαμηλότερο.

Στόχος μας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων η περαιτέρω αύξηση της συμβολής του πρωτογενούς τομέα. Στην επίτευξη του στόχου αυτού θα συμβάλει και το Στρατηγικό Σχέδιο που καταθέσαμε πρόσφατα για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της περιόδου 2023-2027, σε συνδυασμό με πόρους ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ που αφορούν τη Μεταβατική Περίοδο 2021-2022. 

Είναι κυβερνητική απόφαση ο διπλασιασμός των διατιθέμενων πόρων που προορίζονται για το αναπτυξιακό τμήμα της ΚΑΠ (Πυλώνας ΙΙ) το οποίο περιλαμβάνει ενισχύσεις κομβικών κλάδων του πρωτογενή τομέα, ώστε να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα. 

Σε αντίθεση με προηγούμενες περιόδους, γίνεται στροφή από τις επιδοτήσεις στις αναπτυξιακές δράσεις. Πλέον, ξεφεύγουμε από τη λογική των επιδοτήσεων που χαρακτήριζαν όλες τις προηγούμενες ΚΑΠ και δίνουμε μεγαλύτερο βάρος στο να βοηθήσουμε τους παραγωγούς, αλλά και τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα να αναπτυχθούν, αυξάνοντας έτσι και την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Συγκεκριμένα, το Σχέδιό μας ενισχύει: α) την παραγωγή προϊόντων που θα είναι ασφαλή και υγιεινά, β) τη στήριξη παραγωγικών επενδύσεων με φιλοπεριβαλλοντικό αποτύπωμα, γ) την ηλιακή ανανέωση του πρωτογενούς τομέα, δ) την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών στην παραγωγή, με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας των εκμεταλλεύσεων και ε) την εκπαίδευση των αγροτών, προσφέροντας τους παράλληλα δωρεάν συμβουλές.

Τι είδους κίνητρα θα δοθούν προκειμένου να έρθουν νέοι αγρότες στον πρωτογενή τομέα; Οι επιδοτήσεις της τάξης των 40.000 ευρώ θεωρείτε ότι είναι αρκετές για να δελεάσουν τους νεοεισερχόμενους στον κλάδο; Τι feedback έχετε λάβει μέχρι στιγμής;

Πρόσφατα ολοκληρώθηκε το στάδιο των αιτήσεων για το «Πρόγραμμα Νέων Γεωργών» συνολικού προϋπολογισμού 420 εκατ. ευρώ. Κατατέθηκαν 18.839 αιτήσεις, εκ των οποίων θα επωφεληθούν περίπου 12.000 δικαιούχοι, οι οποίοι θα πάρουν μία πολύ πιο γενναία επιδότηση (που φθάνει τα 40.000 ευρώ) σε σχέση με παλαιότερες δράσεις. Ειδικότερα, σε σχέση με το προηγούμενο πρόγραμμα θα δοθούν περίπου 140 εκατ. περισσότερα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο συγκεκριμένο πρόγραμμα κάναμε πράξη όλα όσα λέγαμε για επιτάχυνση των διαδικασιών, αφού δεν δώσαμε παράταση για νέες αιτήσεις, όπως συνηθιζόταν για τις περισσότερες δράσεις. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να επιταχυνθεί η αξιολόγηση των αιτήσεων – η οποία σημειωτέον θα γίνει ηλεκτρονικά – και συνεπώς να καταβληθούν ταχύτερα τα χρήματα στους νέους γεωργούς. Στόχος μας είναι να έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα μέσα σε διάστημα 6-7 μηνών, ενώ παλαιότερα απαιτούνταν από 9 μέχρι και 14 μήνες.

Φιλοδοξούμε, μάλιστα, στη νέα προγραμματική περίοδο να βγάλουμε ακόμη δύο προκηρύξεις προγραμμάτων που απευθύνονται σε νέους γεωργούς. Δεν είναι τυχαίο ότι φροντίσαμε να αυξήσουμε τους πόρους που πηγαίνουν σε νέους γεωργούς στο 3% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΑΠ από 2% που ήταν την προηγούμενη προγραμματική περίοδο.

Ποιες οι κινήσεις του Υπουργείου για να μπορέσουν να παραχθούν προϊόντα υψηλότερης αξίας από τους παραγωγούς; 

Προς την κατεύθυνση αυτή, ενδυναμώνουμε την αγροτική εκπαίδευση και κατάρτιση, δημιουργώντας ένα σύγχρονο σύστημα, το AKIS (Σύστημα Γεωργικής Γνώσης και Καινοτομίας). Αυτό, καλύπτει τις ανάγκες των παραγωγών και λειτουργεί σε τρία επίπεδα: εκπαίδευση, έρευνα και παροχή δωρεάν συμβουλευτικών υπηρεσιών. Ενδυναμώνουμε έτσι τη δημιουργικότητα και τη μάθηση και σε συνδυασμό με τη χρήση των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών, αυξάνουμε την ποιότητα του τελικού παραγόμενου προϊόντος. 

Υπάρχουν αντίστοιχες δράσεις από το Υπουργείο, έτσι ώστε να προετοιμαστεί καλύτερα η νέα γενιά αγροτών-επιχειρηματιών;

Για εμάς έχει ιδιαίτερη αξία ο ψηφιακός μετασχηματισμός του αγροτικού τομέα. Είναι γνωστό εξάλλου ότι η Κυβέρνησή μας έχει θέσει στις βασικές της προτεραιότητες την ψηφιακή μετάβαση.

Παράλληλα με τα παραπάνω, προωθούμε σημαντικά έργα, όπως: α) το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Κεντρικής Γεωπληροφοριακής Υποδομής του ΥΠΑΑΤ, β) το Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Ελέγχων του Αγροδιατροφικού Τομέα, γ) την Αναβάθμιση του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων-ανάπτυξη Υπηρεσιών Διαλειτουργικότητας με άλλους φορείς και Υπουργεία και δ) τον Ανασχεδιασμό Διαδικασιών του ΥπΑΑΤ και την καταγραφή αναγκών ψηφιοποίησης

Λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι η μεγαλύτερη πρόκληση είναι αυτή τη στιγμή η κλιματική κρίση, σε τι βαθμό μπορεί να μειωθεί το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του κλάδου;

Ένα θέμα στο οποίο δίνει ιδιαίτερη έμφαση η κυβέρνηση και που ανέδειξε πρόσφατα ο Πρωθυπουργός στη Διάσκεψη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, είναι η Κλιματική Κρίση. Πρόκειται για μία οικουμενική πρόκληση, τις συνέπειες της οποίας τις βιώνουμε ήδη. Ειδικότερα, η μεγαλύτερη πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η ευρωπαϊκή γεωργία και η Οικονομία γενικότερα, θα είναι η κλιματική μετάβαση.

Στο πλαίσιο αυτό, σχεδιάζουμε και υλοποιούμε, έγκαιρα, αλλαγές στον τρόπο που η Ελλάδα παράγει, επεξεργάζεται και καταναλώνει τρόφιμα. Δίνουμε προτεραιότητα στη βιολογική παραγωγή και στην εφαρμογή πρακτικών που συνδέονται με τη Γεωργία Ακριβείας. Η δημιουργία βιώσιμων συστημάτων τροφίμων και υγιεινών διατροφικών προτύπων είναι απαραίτητη για την επίτευξη της Πράσινης Συμφωνίας και των στόχων της Συνθήκης του Παρισιού για το κλίμα. Και όχι μόνο.

Οι δράσεις που έχουμε σχεδιάσει ως Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αφορούν:  

-Την ασφάλεια και υγιεινή των τροφίμων

-Την Υγεία των ζώων και των φυτών

-Την επισιτιστική επάρκεια

-Τις βιώσιμες πρακτικές μεταποίησης

-Τη μείωση της σπατάλης των τροφίμων

-Την αντιμετώπιση της απάτης στον τομέα των τροφίμων 

Οι εν λόγω Στρατηγικές εξειδικεύονται σε:

-Μείωση χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων

-Μείωση χρήσης λιπασμάτων 

-Αύξηση των εκτάσεων της βιολογικής γεωργίας

-Πρόσβαση σε ταχύ ευρυζωνικό διαδίκτυο στις αγροτικές περιοχές

-Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από την κτηνοτροφία

-Υποστήριξη του Συστήματος AKIS

Η Ελλάδα έχει κακό παρελθόν σε ότι αφορά την έγκαιρη απορρόφηση, αλλά και την ορθή χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Με ποιον τρόπο θα διασφαλίσετε αυτή τη φορά ότι και τα χρήματα θα απορροφηθούν και θα κατανεμηθούν σωστά;

Την τελευταία τριετία πραγματοποιήσαμε ευρεία διαβούλευση, με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς σε όλη την Ελλάδα προκειμένου να διαμορφώσουμε το ελληνικό Στρατηγικό Σχέδιο για τη νέα ΚΑΠ, ένα σχέδιο το οποίο θα επηρεάσει την αγροτική οικονομία της χώρας για την επόμενη δεκαετία. 

Καταρχάς θα πρέπει να υπογραμμίσω πως, χάρη στις προσπάθειες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, καταφέραμε να είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν θα υποστεί μείωση των πόρων. O προϋπολογισμός παραμένει σχεδόν στα επίπεδα της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, στα 19,3 δισ. ευρώ.

Προγραμματίσαμε στοχευμένες δράσεις ανά τομέα που θέλουμε να ενισχύσουμε, στοχεύοντας παράλληλα σε πιο απλές, διαφανείς και γρήγορες διαδικασίες, ώστε τα προγράμματα να μην βγαίνουν εκτός χρονοδιαγράμματος και οι δικαιούχοι να επωφελούνται από τα ευρωπαϊκά κονδύλια όσο ταχύτερα γίνεται. Ήδη, όπως προανέφερα, το κάναμε πράξη στο «Πρόγραμμα των Νέων Γεωργών», όπου καταργήσαμε τον φυσικό φάκελο.

Ποια είναι τα σημαντικότερα  έργα που τρέχει αυτή τη στιγμή το Υπουργείο, τι τάξεως είναι και ποιος ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησής τους;

Εντός των επόμενων εβδομάδων θα προκηρύξουμε ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 490 εκατ. ευρώ που αφορά τη Βιολογική Γεωργία. 

Επιπρόσθετα, από τις υπόλοιπες δράσεις της Μεταβατικής Περιόδου που θα τρέξουν την επόμενη χρονιά έχουμε:

-Εξισωτική αποζημίωση (€424 εκατ.)

-Σχέδια Βελτίωσης (ψηφιακές & πράσινες επενδύσεις) (€180 εκατ.)

-Μείωση των νιτρικών στη Γεωργία (€150 εκατ.)

-Δασώσεις (€90 εκατ.)

-Προώθηση ιδιωτικών επενδύσεων – Leader (€60 εκατ.)

-Αποκατάσταση παραγωγικού δυναμικού (€45 εκατ.)

-Ευζωία παραγωγικών ζώων (€45 εκατ.)

-Αγροτική Οδοποιία (€43 εκατ.)

-Πιστοποίηση – Σήματα Ποιότητας (€41 εκατ.)

-Εγγειοβελτιωτικά (€40 εκατ.)

-Νέα ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία μικρο-πιστώσεων (€21,5 εκατ.)

-Πιλοτική εφαρμογή Ταμείου Σταθεροποίησης Εισοδήματος Παραγωγών (€9,5 εκατ.)

-Αντιπαγετική, αντιχαλαζική προστασία (€8 εκατ.)